Eliminasyon diyeti, sadece bir beslenme planı değil; vücudunuzun hangi besinleri tolere edip hangilerini zorlandığını anlamanıza yardımcı olan bir süreçtir. Ama bu yol, çoğu zaman daha az talep edilen bir yoldur. İnsanlar genelde hızlı ve şok diyetlere yönelir. Ancak kendi bedeninizi gözlemleyebilmek için; sizin sağlık durumunuza ve yaşam tarzınıza özel olarak hazırlanmış, kişiselleştirilmiş bir beslenme planına yönelmek daha uygun olacaktır. Eliminasyon süreci; sabır, gözlem ve farkındalık ister.
Eliminasyon Diyetinin Üç Aşaması
Eliminasyon diyetleri, genellikle üç temel aşamada ilerler:
1-) Eliminasyon (Çıkarma) Aşaması:
Belirli besinler belirli bir süreliğine beslenmeden çıkarılır. Bu dönemde amaç, potansiyel olarak rahatsızlık yaratabilecek gıdaların etkilerini gözlemlemektir.
2-) Yeniden Ekleme Aşaması:
Çıkarılan besinler, diyetisyenin yönlendirmesiyle kontrollü şekilde ve belirli bir sırayla yeniden eklenir. Amaç, hangi besinlerin tolere edildiğini belirlemektir.
3-) Kişiselleştirilmiş Beslenme Aşaması:
- Elde edilen gözlemler doğrultusunda, bireyin tolere ettiği besinleri içeren, sürdürülebilir bir beslenme planı oluşturulur.
- Bu aşama, uzun vadede dengeyi korumaya yardımcı olur.
Neden Başladığınızı Bilin
- Eliminasyon diyeti bir “yasak listesi” değil, kendinizi gözlemleme sürecidir.
- Amaç, hangi besinlerin size iyi hissettirdiğini, hangilerinin sindirim veya enerjinizi zorladığını fark etmektir.
- Bu süreç, vücudunuzun verdiği sinyalleri anlamayı öğretir.
Çevreniz Her Zaman Anlamayabilir
- Bu süreçte “Bir lokmadan ne olur?” ya da “O kadar da abartma” diyenlerle karşılaşabilirsiniz.
- Bu cümleler moralinizi bozmasın.
- Siz, o besini tükettiğinizde vücudunuzun nasıl tepki verdiğini en iyi bilen kişisiniz.
- Bu kişisel bir süreçtir; açıklamak zorunda değilsiniz, sadece kararlı olmanız yeterli.
Kendinizi iyi hissettiğiniz de çevreniz uygun bir açıklama yapabilirsiniz.
Mükemmel Olmaya Çalışmayın
- Eliminasyon süreci hatasız ilerleyen bir maraton değildir.
- Bazen yanlışlıkla listede olmayan bir besin tüketebilirsiniz; önemli olan süreci bırakmak değil, gözlemlemeye devam etmektir.
- Her bireyin deneyimi farklıdır, bu yüzden kendinizi başkaları ile kıyaslamaktan kaçının.
Sosyal Ortamlara Hazırlıklı Gidin
- Bir restorana ya da aile yemeğine gitmeden önce menüyü inceleyin.
- Küçük değişikliklerle kendinize uygun bir tabak yaratmak her zaman mümkün olacaktır.
- Garsona “Benim için sade pişirebilir misiniz?” ya da ‘’ makarna yerine biraz daha sebze alabilir miyim?’’ demek, “yasaklıyım” demekten çok daha rahatlatıcıdır.
Evde Yemek Hazırlamayı Öğrenin
- Eliminasyon süreci, biraz mutfağa dönmek anlamına gelir.
- Ama bu zorlayıcı değil; tam tersine, ne yediğinizi bilmenin verdiği güveni sağlar.
- Basit pişirme yöntemleriyle hazırlanan öğünler, süreci daha kontrollü ve sürdürülebilir hale getirir.
Aynı zamanda bütçenize de katkı sağlar.
- Duygusal Hazırlık da Önemlidir
- Bazı alıştığınız yiyecekleri bir süreliğine bırakmak kolay değildir.
- Ancak bu bir kısıtlama değil, bedeninizi dinleme deneyimidir.
- Zorlandığınızda kendinizi eleştirmek yerine, süreci neden başlattığınızı hatırlayın.
Eliminasyon diyetlerinde motivasyon grupları tam olarak bu noktada devreye girer.
Sizinle benzer süreçte olan kişilerden veya diyetisyeninizden destek almak, devamlılık açısından faydalı olur.
Küçük Adımlarla İlerleyin
- Her şeyi bir anda değiştirmek yerine, süreci adım adım ilerletin.
- Böylece hem bedeniniz hem de yaşam düzeniniz bu yeni beslenme biçimine daha kolay uyum sağlar.
- Amaç, kısa vadeli değil; sürdürülebilir farkındalık kazanmaktır.
Neden Başladığınızı Hatırlayın
- Bazı günler zor geçebilir, sabrınız sınanabilir.
- Ama her adımda, kendiniz için bir şey yaptığınızı hatırlayın.
- Bu bir yarış değil; kendinizle kurduğunuz ilişkiyi güçlendirme sürecidir.
Son Söz
Eliminasyon diyeti, belirli bir süreyle sınırlı, planlı ve gözleme dayalı bir yaklaşımdır. Amaç, vücudunuzu daha iyi tanımanıza yardımcı olmaktır. Bu süreçte vücudun dinlenmesine, yeniden denge kurmasına ve sindirim sisteminin rahatlamasına fırsat tanınır. Ne zaman, hangi besinlerle nasıl hissettiğinizi fark ettiğinizde; bu sürecin kazandırdığı farkındalık zaten en değerli sonuç olur.
Fonksiyonel beslenme yaklaşımında her bireyin süreci kendine özgüdür. Bazı kişiler bu süreci bireysel olarak yürütmeyi tercih ederken, bazıları için grup desteği ve düzenli takip motivasyonu artırabilir. Bu nedenle dönemsel olarak, eliminasyon sürecini bir arada yürütmek isteyenler için küçük katılımlı grup programları düzenlenmektedir. Her grup; kişisel farklılıklara saygı duyan, paylaşım ve destek odaklı bir yapıda ilerler.
Eğer siz de kendi bedeninizi daha iyi tanımayı, neyin size iyi gelip gelmediğini keşfetmeyi istiyorsanız; grup başlangıç tarihleri ve program detayları duyurularını web sitemden veya sosyal medya hesaplarımdan takip edebilirsiniz.
Bilgilendirme Notu
Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır.
Kişisel değerlendirme ve yönlendirme için diyetisyen desteği almanız önerilir.
Fonksiyonel beslenme yaklaşımıyla hazırlanan bu yazı, Diyetisyen Pınar Kara tarafından farkındalık oluşturmak amacıyla yazılmıştır. İçeriğin izinsiz kopyalanması veya ticari amaçla kullanılması yasaktır.